نام خلیج فارس در اسناد و نوشته های دولت عثمانی

آوریل. 27 پژوهشی, خلیج فارس, کتابخانه, ویژه دیدگاه‌ها بسته هستند

استفاده از این مطلب با ذکر منبع مجاز است. دریای پارس. اندیشکده مطالعات ایرانی

نقشه رسمی و دولتی ترکیه . در زمان امپراتوری عثمانی (بحرین به رنگ سرزمین ایران)1729 م بحر فارس و بحر محیط عجم سرزمینهای ایران

…….

با برسی روزنامه ها و مجلات و اسناد دوره عثمانی مشخص می شود که ترکان عثمانی همانطور که ایران را بطور متناوب با نامهای مملکت عجم – مملکت فارس – ایران – کشور عجم می خواندند همین نامها را هم برای خلیج فارس بکار می بردند و استاندارد ثابتی برای اینکه فقط بحر فارس بکار برند نداشتندو بر حسب سلیقه یکی از این نام ها را بکار می بردند بطوریکه عجم کورفزی- فارس کورفزی- بحر عجم – بحر فارس- بحر ایران- ایران کورفزی نامهایی هستند که مترادف و هم چم خلیج فارس بکار برده اند و البته در اواخر دوره عثمانی بصره کورفزی نیزبکار رفته است امروزه دولت ترکیه در متون ترکی و عربی بصره کورفزی ولی در سایر زبانها خلیج فارس بکار می برد.

در طول تاریخ برای سرزمین ایران چند نام مختلف بکار رفته که مهمترین آنها دو نام “ایران و پرشیا است. کتاب اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان صفحه 22 تا47 نامهای سرزمین ایران شرح و بسط داده است. بنابر اسناد تاریخی، شواهد، قراین، فرهنگ شفاهی، کشفیات باستان‌شناسی وزبان‌شناسی می‌توان گفت ۴ نام برای کشور ایران بکار رفته‌است.

این نام‌ها عبارتند از:
سرزمین جم – مملکت العجم- بلاد العجم – بلاد فارس (در ادبیات ایرانی و عربی و ترکی)کشور عجم – ملک جم- در ادبیات پارسی و ترکی.
میدیا در ادبیات اروپایی سرزمین میانه یا اراکستان در جغرافیای اسلامی
سرزمین پارس و پرس در ادبیات اروپایی (مملکت فارس در ادبیات عربی و پارسی)
کشور ایران ایرانویچ (اریانا، ایراک، اراک، عراق و ایلام) از نظر زبانشناسی ریشه‌های واحدی دارند).

نامه‌ای حاوی «کشور عجم»، فرستاده شده از پادشاهامپراطوری عثمانی (سلطان عبدالمجید خان) به فتحعلی‌شاه قاجار

عثمانیان شاخه‌ای از ترکمنها ( طایقه قایی) بودند که در اواخر امپراتوری سلجوقیان ازترکستان به آسیای صغیر کوچ کردند. در آن زمان سلجوقیان روم که قسمتی از سلسله دولتهای سلجوقی بودند در این سرزمین فرمان می‌راندند. ترکان عثمانی اندک اندک در نواحی غرب آناتولی به یک قدرت منطقه‌ای و متحد سلاجقه تبدیل شدند وبعدا جانشین سلجوقیان گشتند. ایشان نام خود را از عثمان اول پسر ارطغرل که رهبر ایل ایشان بود گرفته بودند.این امپراتوری در اوج قدرت خود (قرن ۱۶ میلادی) مناطق آسیای کوچک، اکثر خاورمیانه، قسمت‌هایی از شمال آفریقا، قسمت جنوب شرقی اروپا تا قفقاز را شامل می‌شد. قلمرو رسمی حکومت عثمانی در اوج قدرت به ۵/۶ میلیون کیلومتر مربع می‌رسید. ایرانیان باتوجه به هجوم چنین قدرت نظامی که اروپا را به اشغال در آورده بود دهها سال به دفاع از ایران پرداختند و به برکت امپراتوری صفویه مانع از ورود ترکهای عثمانی به سرزمین های ایران شدند.اما نکته ای که جالب توجه است نقشه های جغرافیایی باقی مانده از امپراتوری عثمانی که در آن ممالک ایران زمین ذکر شده است و خلیج فارس همواره با مترادف نامهای ایران آورده شده است.سرزمینهای ایران در نقشه 1729 متفرگان در دربار عثمانی به رنگ زرد نشان داده شده است و کشورهایی همچون: بحرین، جمهوری آذربایجان، گرجستان، ارمنستان، ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، کردستان عراق، مناطق شیعه نشین عراق و… جزو مملکت ایران است. و در جدول توضیحات نیز مجددا این سرزمینها جزو ایران دانسته شده است

خلیج / عجم کورفزی

عجم کورفوزی – روزنامه غیرت 9 ربیع الاول 1317 قمری

تدابیر جدید انگلیس در عجم کورفزی /خلیج فارس.

دولت انگلیس به حکومت هندوستان امر کرده به کمک کشتی های جنگی که به خلیج عجم فرستاده 4 فروند کشتی جنگی دیگر بفرستد. روسها از این امر نگرانند.

بحر فارس 1910 نقشه رسمی دولت ترکیه

بحر محیط عجم = دریای عرب امروزی – بحر فارس = خلیج فارس نقشه چلبی

Persian gulf in the ottoman maps 1729 y

بحر محیط عجم =( دریای عرب امروزی) — بحر فارس = خلیج فارس. نقشه ایراهیم متفرگان 1142 قمری

این نقشه ی تاریخی که در سال 1729 میلادی ترسیم شده است ، اثر ابراهیم متفرقه محقق و ادیب دولت عثمانی می باشد.در این نقشه رسمی و دولتی عثمانی دو واژه بحر فارس و هرمز بوغازی را ببینید. از نام مهمتر این است که دولت عثمانی حتی در این نقشه نیز حاکمیت ایران را بر بحرین و قطیف برسمیت شناخته است.

منظور از هرمز بوغازی تنگه هرمز است,ابراهیم متفرقه (۱۶۷۴-۱۷۴۵) ادیب , محقق و سیاست مدار دوره عثمانی بود. او نخستین مسلمانی بود که چاپخانه‌ای با حروف سربی عربی در استانبول دایر کرد.

او در ترانسیلوانی در خانواده‌ای مجار بدنیا آمد و پس از اسارت به دست ترکان عثمانی به اسلام گروید. نام اصلی مجاری او مشخص نیست.
او چند کتاب از جمله جهان‌نما نوشته کاتب چلبی را چاپ کرد…

نام خلیج فارس- بحر فارس

روز ملی خلیج فارس در دانشگاه جواهر لعل نهرو سخنران دکتر محمد عجم 1391

نقشه ایران در سال۱۱۴۲ قمری تهیه شده توسط ابراهیم عز متفرقگان درگاه عالی دربار عثمانی.بحر فارس هم در جدول توضیحات و هم در جنوب ایران مشخص است بحر فارس+ بحر محیط عجم گفتنی است امروزه به بحر محیط عجم که در سواحل هند و پاکستان و عمان واقع شده است بحر عرب می گویند.

خلیج العجم

این پیکره ،یکی از معتبرترین نقشه های خلافت عثمانی در زمان سلطنت سلطان عبدالحمید است..نقشه ای که اینک در آرشیو ملی موزه استانبول و نیز در دپارتمان جغرافیای سیا سی دانشگاه استانبول نگاه داری می شود..از این نقشه های معتبر در استانبول بسیار می یابید..

زمان نقشه 1893 میلادی است و می توانید آرم دولتی و رسمی بودن این نقشه تاریخی را که به زبان عربی است در زیر نقشه بیابید.

. 1_در ناحیه آذربایجان ،اران و شروان از هم جدا هستند و می توانید در اطراف باکو ،واژه شروان را ببینید..مشخص است که اران و شروان از آذربایجان جدا بوده اند و شمال ارس هیچگاه آذربایجان نامیده نمی شده است ..واژه اراس نیز قابل تامل است 2__پانترکان همواره به دروغ مدعی بوده اند که شوونیسم فارس در 90 سال اخیر نام های تاریخی را در آذربایجان عوض کرده است !! لازم است در این نقشه دقیق شوید و در ناحیه آذربایجان نام شهر هایی چون میاندوآب و دیلمان و تخت سلیمان ومرحمت آبادو ماکو و ده ها آبادی دیگر را با پسوند آباد و تازه .بنگرید .-

3__نکته بنیادین بسیار مهم در این نقشه دیدگاه عثمانی ها پیرامون خلیج فارس است که آن را نام بحر العجم و یا دریای ایران نامیده اند..

در برخی نقشه ها نام خلیج بصره را نیز بکار برده اند که شامل بخش کوچکی از آب پیرامون بندر بصره می شده است و در نقشه های رسمی فارس کوفزی و یا بحر العجم نامیده می شده است.بعضی نقشه ها هم بحر فارس را آوزده و هم بصره کورفزی که نشان می دهد بصره کورفزی به انتهای خلیج فارس گفته می شده نه به همه خلیج فارس

.اما مهمتر از این نام های اصیل و ایرانی ناحیه خوزستان است..نامهایی چون بهبهان و دزفول اهواز و رامهرمز و سردشت و ده ها نام فارسی است..توجه فرمایید که واژه عربستان تنها برای بخش کوچک عرب نشین پیرامون محمره به کار رفته و نام جامع ،خوزستان است…

.4__نکته جالب توجه دیگر این نقشه تاریخی به کار گیری واژه..بحر السفید ! برای دریای مدیترانه است و واژه سفید فارسی جالب توجه است…برای دریای خزر و مازندران نیز از واژه ..بحر القزوین استفاده شده است…5__و نکته آخرین نامشخص بودن مرز ایران و عثمانی در ناحیه کردستانات و بخش غربی ایران است.

..عثمانی هیچگاه قرار داد ارزنه الروم دوم را که به همت و هوشمندی امیر کبیر منعقد شد نپذیرفت و همین قرار داد بعدها دست مایه ایران شد تا به قرار داد سود بخش الجزایر در سال 1975 دست یابد..

از این لینک می توانید اصل نقشه را با بزرگ نمایی و دقت زیاد دان لود کرده و در این نقشه تاریخی دقیق شویدhttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5b/Osmanli_Ortadogu.jpg

نقشه و نقاشی از بحر فارس مربوط به داستان قرآنی حوت و یونس در کتابخانه استانبول

نقشه ای از دوره عثمانی در دانشگاه الازهر مصر-بلادعجم- خلیج عجم

نام خلیج فارس در برخی تفسیرهای قرانی و روایات مذهبی آمده است. روایت حضرت یونس(ع) یکی از آن‌هاست. غلامرضا سحاب در ترکیه نقشه‌ای پیدا می‌کند که در آن محلی که یونس(ع) از شکم ماهی خارج شده و فرشته‌ای برای او لباس می‌آورد به‌تصویر کشیده شده است.

یونس(ع) از فرزندان هود(ع) به‌شمار می‌رفت، پیامبری بود که در منطقه نینوا، مقابل موصل و غرب دجله، زندگی می‌کرد. وی از قومش به تنگ آمده و از راه دجله وارد دریا شد. پس از آن از مسیر خلیج فارس سوار بر یک کشتی مسافربری دچار توفان و در شکم ماهی گرفتار می‌شود و پس از سجده بسیار خداوند به ماهی امر می‌کند تا یونس(ع) را به ساحل بازگرداند.

این موضوع در تفسیرهای قرانی نیز ثبت شده و در آنها به بحر فارس اشاره کرده اند.

هنگامی‌که «مسالک‌الممالک» ابواسحاق ابراهیم استخری در دوره عثمانی به ترکی ترجمه می‌شود، مکتبی به‌وجود می‌آید و نقشه‌های جغرافیایی را به مینیاتور تبدیل می‌کنند. در این کتاب از حضرت یونس(ع) مطلبی پیدا نکردم اما هنگامی که کتاب «خلیج فارس» به ترکی منتشر شد، مینیاتوری به همان سبک «مسالک‌الممالک» منتشر شد که داستان این پیامبر را بیان می‌کند.

صفی‌نژاد افزود: این نخستین نقشه‌ای به‌شمار می‌رود که نقاشی تُرک در آن مسایل مذهبی و جغرافیایی را در سال 865 هجری قمری ترسیم کرده و به‌دلیل وجود نام خلیج فارس در روایتی مذهبی برای ما مهم است. در این نقشه، تنگه هرمز، دریای چین و سراندیب مشخص شده‌اند، همچنین نام دریای فارس در آن دیده می‌شود و از هفت بندر معروف مانند هرمز، سیراف، جناوه (گناوه) و ماهرویان نام برده است.

این نقشه از

دید مذهبیان و جغرافیدانان تایید شده و در آن سه جزیره مشخص است که همان سه جزیره ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی به‌شمار می‌روند.

خلیج بصره 1332 قمری

نقشه رسمی دولت عثمانی 1332 قمری – خلیج بصره

منبع : کتاب اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان صفحه 22 تا47 نامهای سرزمین ایران

http://atropat.persianblog.ir/post/92/

دو سخنرانی در مورد خلیج فارس و تحریف نام خلیج فارس در دانشگاه دهلی.روز ملی خلیج فارس – 1391 – 1392

موفقیت مرکز مطالعات خلیج فارس برای تغییر نام جعلی خلیج بصره در اطلس ترکیه

مهم ترین مرجع اطلاعات جغرافیایی در جهان، اطلس ها و حساس ترین آنها اطلس های جغرافیایی مدرسه ای هستند. با توجه به همین اصل مهم و رسالت مرکز مطالعات خلیج فارس به عنوان تنها مرکز تخصصی و بین المللی خلیج فارس شناسی کشور که وظیفه رصد اطلس ها و رسانه های مختلف جهان را جهت صیانت از نام تاریخی خلیج فارس بر عهده دارد، از سال 1389 برنامه ریزی مدون و تحقیقات گسترده ای را صورت داده است تا ضمن بررسی وضعیت بکارگیری نام خلیج فارس در کشورهای مختلف جهان، در صورت مشاهده هرگونه نامی غیر از نام خلیج فارس با روشی کاملا علمی و با ادبیاتی دیپلماتیک با آنها برخورد و نسبت به اصلاح آن اقدام نماید.

در همین راستا دکتر سید عباس مجتهدی (مشاور ارشد مدیرعامل مرکز مطالعات خلیج فارس) وضعیت اطلس های جغرافیایی کشور ترکیه را به دلیل اهمیت راهبردی و ژئوپولیتیکی این کشور در منطقه به دقت بررسی، مطالعه و در نتیجه مشخص گردید متاسفانه اکثر اطلس های جغرافیایی و مدرسه ای این کشور در سکوت رسانه ای و دیپلماتیک کشورمان از نام جعلی خلیج بصره (Körfezi Basra) استفاده می کنند و تنها درصد کمی نام صحیح خلیج فارس (که ترک ها Iran Körfezi میگویند) را ذکر میکنند. با نگاهی به تاریخ منطقه مشخص میگردد استفاده از نام جعلی خلیج بصره به زمان صفویان و جنگ های امپراتوری ایران و عثمانی بازمی گردد. در زمان رقابت امپراتوری های عثمانی و صفوی، از نظر جغرافیای سیاسی، خلیج فارس همواره در داخل قلمرو ایران بوده است، پس از درگذشت کریمخان، ترک های عثمانی موفق شدند به میان رود (بین النهرین) دست پیدا کنند و برای نخستین بار از راه بصره به خلیج فارس راه پیدا کردند ولی از آنجا که رقابت های سیاسی و استراتژیک میان عثمانی و ایران ادامه یافت این رقابت در این آبراه به شکلی کاملاً ژئوپولتیک درآمد و عثمانیان برای مدتی توانستند کویت، قطر و بحرین را به زیر نفوذ خود درآورند. براساس همین گسترش نفوذ، ترک ها نام «خلیج بصره» را برای نشان دادن خصومت و رقابت غیر اخلاقی با ایرانیان اختراع کردند و از بکار گیری نام چندین هزار ساله خلیج فارس سر باز زدند. بدیهی است پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی این رقابت پایان گرفت و خود به خود بهانه هایی که سبب تغییر دادن نام های جغرافیایی بود هم از میان رفتند. در نتیجه مطرح ساختن آن نام های ساختگی از سوی ترکیه در حال حاضر ناشی از یک رویکرد غیرعلمی، غیراخلاقی و ضد ایرانی است. افزون بر این، موجودیت ترکیه کنونی بر این اساس پایه ریزی شده که قرار است کشوری با یک هویت تازه و متفاوت با عثمانی در صحنه جهانی حضور داشته باشد ولی ظاهراً دولتمردان این کشور گهگاه این اصل را فراموش می کنند.

لذا با توجه به رویکرد رصد و اصلاح نامهای جعلی در جهان و به ویژه در کشور ترکیه؛ به دستور مدیرعامل مرکز مطالعات خلیج فارس، آقای دکتر روزبه پارساپور مکاتبه با اطلس آموزشی مدرسه ای ترکیه در آنکارا که فقط از نام خلیج بصره استفاده میکرد از سال 1392 آغاز شد و بسته های پستی متعددی شامل: تصویر نقشه های تاریخی خلیج فارس، مدارک مربوط به نظر گروه متخصصان جغرافیایی سازمان ملل متحدد UNGEGN به عنوان عالی ترین مرجع حقوقی جهان و همچنین تصاویر اطلس جغرافیایی پرفسور صبری دوران Sabri Duran که در آن از نام صحیح ایران کورفزی استفاده شده است به آدرس پستی سازمان اطلس های مدرسه ای ترکیه در آنکارا ارسال شد که با جواب متقابل و استقبال این مرکز مواجه گردید. لکن در سفر خرداد ماه 1393 دکتر سید عباس مجتهدی به ترکیه و خریداری چندین اطلس ترکیه ای مشخص گردید، سازمان مذکور در ورژن جدید اطلس های مدرسه ای خود در صفحه اصلی از نام صحیح خلیج فارس (Iran Körfezi) و در پرانتز(Körfezi Basra) استفاده کرده است، در حالی که در تمامی نسخه های قدیمی تر فقط از عنوان مجعول خلیج بصره استفاده می کرد، لذا این گام مثبت با تلاش های کارشناسان مرکز مطالعات در جهت منافع ملی مردم ایران برداشته شد و شکی نیست که اصلاحات در اطلس های جغرافیایی به شکلی آرام در حال رخ دادن است. اما متاسفانه هنوز در بسیاری از سایت های خبری و دولتی همچون انجمن تاریخ ترکیه (ttk)، تارنمای دفتر نخست وزیری، بخش ترکی صدای آمریکا، نشریه زمان، وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه، روزنامه حریت، بخش ترکی تارنمای نشنال جئوگرافیک، بخش ترکی شبکه سی ان ان، بی بی سی نیز همچنان عبارت مجعول «بصره کورفوزی» استفاده می شود و اصلاح آنها نیازمند امکانات بیشتر و در اختیار داشتتن ابزارهای لازم است تا کارشناسان جغرافیا سیاسی مرکز مطالعات خلیج فارس بتوانند ضمن مذاکرات علمی با تک تک آنها، دیدگاه اشتباه تاریخی خلیج بصره را در اذهان عمومی ترکیه تغییر دهند.

ضمنا ترکها و عربها در اسناد تاریخی دریای عمان و دریای عرب امروزی (شمال اقیانوس هند ) را بحر محیط عجم می نامیدند که ترجمه آن می شود دریای پارس

نقشه های کهن :

نام خلیج فارس در اسناد و نوشته های دولت عثمانی